Ngày 31/10/2019, Bộ Phụng tự và Kỷ luật Bí tích của Tòa thánh ra sắc lệnh xác lập lễ Đức Trinh Nữ Maria Loreto được ghi vào lịch Phụng vụ chung của Giáo hội Công giáo Roma và được mừng vào ngày 10/12 mỗi năm. Sắc lệnh viết: “Sự tôn kính Nhà Thánh Loreto, có từ thời Trung cổ, là nguồn gốc của đền thánh đặc biệt này, và ngày nay nhiều khách hành hương vẫn đến để nuôi dưỡng đức tin bằng Lời Thiên Chúa Nhập Thể cho chúng ta.”
Lễ Đức Mẹ Loreto ngày 10/12 được Đức Giáo hoàng Phanxicô sắp xếp sau lễ trọng Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội trong Mùa Vọng, vì Loreto là nơi có Nhà Đức Mẹ, theo truyền thống, được di chuyển từ Nazareth về Ý vào đêm 9 rạng mùng 10 tháng 12 năm 1294. Thời điểm cử hành Lễ Mẹ Loreto này trước lễ Giáng Sinh trong Mùa Vọng cũng hợp tình hợp lý và hợp thời, vì tại ngôi nhà này Mẹ Maria đã thụ thai Ngôi Lời Nhập Thể rồi mới hạ sinh Người.
Theo sách Truyện Đức Chúa Bà Maria, in năm 1883 tại nhà in Phú Nhai thì khoảng năm 1200, quân Hồi giáo xâm chiếm Đất Thánh. Nhờ có đạo binh Thánh giá mà chiếm lại được. Nhưng khi quân binh Công giáo rút về Âu châu, quân Hồi giáo lại tái chiếm và tàn phá nhiều di tích thánh. Quân Hồi phá đền thờ bọc Nhà Đức Mẹ do thánh nữ Helena xây ở Nazareth, nhưng Nhà Đức Mẹ không bị phá. Dù không bị phá, nhưng người đạo Hồi không tôn kính Đức Mẹ nên Nhà Đức Mẹ có thể bị xúc phạm.
Năm 1291, Chúa cho các thiên thần ban đêm khiêng Nhà Đức Mẹ từ thành Nazareth sang nước Dalmatia, bên bờ biển Adriatic. Nhà nhỏ này chỉ có một cửa ra vào và một cửa sổ. Gần cửa sổ có bàn thờ, trên bàn thờ treo ảnh Chúa chịu đóng đinh vẽ trên vải. Một bên bàn thờ có chiếc tủ nhỏ đựng bình, chén và các đồ thường dùng. Đối diện với bên bàn thờ phía gian bên kia là nơi nấu ăn, bên trên treo ảnh Đức Mẹ Bế Con. Người dân thành Dalmatia sau một đêm, tự nhiên thấy nhà xuất hiện thì rất bỡ ngỡ, không biết ai xây nhà mà nhanh như vậy? Người ta loan tin ra. Khi Giám mục địa phương nghe chuyện, muốn đến thăm lắm, nhưng vì bị bệnh nặng không thể đi, nên Ngài cầu khấn. Đức Mẹ thương hiện ra và dạy về Nhà Đức Mẹ là nơi thiên thần Gabriel đã truyền tin Ngôi Lời Nhập Thể, nơi thánh Phêrô đã lập bàn thờ và các tông đồ đã đặt ảnh Chúa chuộc tội. Còn ảnh Đức Mẹ thì thánh Luca đã vẽ trên gỗ quý. Để chứng tỏ việc lạ này, Đức Mẹ đã cho Giám mục được khỏi bệnh ngay. Nói xong Đức Mẹ về trời, nhưng Người để lại hương thơm. Mọi người đến xem đều vui mừng với hương thơm, nghe Giám mục kể lại sự tích Ngài đã được khỏi bệnh.
Nhà Đức Mẹ lưu tại Dalmatia được 3 năm rưỡi thì ngày 10 tháng 12 năm 1294, các thiên thần lại di chuyển sang bên kia bờ biển Adriatic gần Loreto, và sau cùng chuyển về thành Loreto như ngày nay. Loreto là một thành phố nhỏ nằm cạnh biển Adriatic, phía Nam tỉnh Ancona, nước Ý. Người ta đã xây một nhà thờ lớn trên có mái vòm tròn, trong hơn một thế kỷ mới hoàn tất, để bao phủ lấy Nhà Đức Mẹ. Trong Nhà Đức Mẹ, người ta làm một bàn thờ, trên đặt tượng Đức Mẹ Bế Con, mình khoác áo dài tới chân. Với thời gian, khói đèn nến, đã làm cho tượng đã ngả màu đen.
Sách Diễm Tình Ca chương 1, câu 5 có nêu một câu ngắn gọn như thế này để nói màu đen chỉ về phụ nữ: “Này các thiếu nữ Jerusalem, da tôi đen nhưng nhan sắc mặn mà, như lều Kêđa, tựa trướng Xanma”.
10/12 – Đức Mẹ Loreto.
Giuse Lê Đình Quốc Chính
Phó ngoại họ giáo Mông Triệu
